De Donkere Kamers van… is een interview serie – dat moet het worden als jullie dit interessant vinden uiteraard – waarin een fotograaf vertelt over zijn of haar donkere kamers, de digitale en de mentale, oftewel technisch en inspirationeel. Wat maakt dat jij klikt?  

In deze eerste blog bijt ik zelf de spits af. Ik heb al een longlist van fotografen die ik graag uit wil nodigen in deze serie, maar sta zeker open voor suggesties die jullie aandragen. 

---

Wie ben je

Ik ben Marcel Borgstijn (1971), woonachtig in Culemborg en een enthousiaste autonome fotograaf. Ik zeg hier bewust geen amateurfotograaf want dat vind ik helemaal niet belangrijk en een negatieve bijklank hebben. Daarmee wil ik absoluut niet zeggen dat ik op professioneel niveau fotografeer, begrijp me goed. Dat is ook niet de reden dat ik fotografeer. Ik doe dat om er plezier uit te halen en als anderen dat ook zo ervaren is dat fijn, geen noodzaak. In het dagelijks leven werk ik voor een groot ecommerce bedrijf als Business Analyst. Mijn vrije tijd vul ik veelal met fotografie, of ik nu zelf foto’s maak, erover nadenk of boeken en portfolio’s bestudeer. Ik ben getrouwd en heb twee zoons, die regelmatig lijdend onderwerp van fotoprojecten zijn. Mijn recentste project met mijn jongste zoon leverde een selectie op voor Foto Nationaal 2020. Onwijs trots.

---

Technisch

Vind je techniek belangrijk?

Technisch, hmmm, een noodzakelijk kwaad zullen we maar zeggen. Niet mijn favoriete onderwerp, hoewel het er zeker bij hoort. Je moet nou eenmaal de techniek een beetje begrijpen om foto’s te kunnen maken. Een beetje hè, want met de huidige camera’s kan echt werkelijk iedereen een technisch geslaagde foto maken. Dat boeit me dus totaal niet. Mijn foto’s waar ik het trotst op ben hebben allemaal wel een technische tekortkoming. Het gaat mij om de zeggingskracht van het beeld, niet de technische perfectie.

Welke apparatuur gebruik je?

Qua camera’s heb ik een Canon 70d waarmee ik in 2020 nauwelijks foto’s mee heb gemaakt, en een Ricoh GRII, mijn standaardcamera zeg maar. Deze heb ik sinds corona uitbrak altijd bij me. Voordeel is het compacte formaat zodat de camera zelfs in je broekzak past. De Ricoh heeft een vast brandpunt van 28mm (omgerekend naar full-frame) zodat je heel bewust je compositie moet samenstellen. Bij de Canon heb ik de volgende Canon lenzen: 50mm, 100mm Macro, 24-105mm en een Tamron van xxx-400mm. Ook nog een lens van Diana+, de plastic Lomography-camera die voor een dromerige sfeer zorgt. Heb er dit jaar zelfs aan zitten denken om alles behalve de Ricoh te verkopen.

En welke software?

Qua software heb ik oudere versies van Photoshop (6) en Lightroom (6) die ik nooit gebruik. Sinds enkele jaren beheer en bewerk ik mijn foto’s in On1 PhotoRAW, en geweldig mooi programma dat zich kan meten met Lightroom. Voor wat ik doe met mijn foto’s qua bewerking is dit veel te uitgebreid. Buiten wat standaard bewerkingen – zoals je ook in de doka deed – knutsel ik weinig aan mijn foto’s.

Hoe bewerk jij je foto’s?

Ik zei het al, weinig opzienbarende bewerkingen. Levendigheid, contrast, soms een crop als er storende elementen op de foto staan, hoewel ik hier bij het maken goed op probeer te letten. Rechtzetten als ik uit de hand heb geschoten. En uiteraard omzetten naar zwart-wit. In mijn huidige project heb ik die omzetting al in de camera zelf ingesteld. Ik ben al 10 maanden aan het fotograferen zonder enige bewerking. What I shoot is what you get.

---

Inspirationeel

Waar ligt je hart?

Ik doe dit gelukkig niet beroepsmatig, dus ben ik helemaal autonoom ik wat ik schiet. Laat mij maar lekker mijn gang gaan en proberen de beelden die ik in mijn hoofd heb uitgedacht voor mijn lens te krijgen. Ik heb meerdere keren (groep)portretten geschoten maar kan niet zeggen dat ik dar energie van krijg. Als mensen weten dat je van fotografie houdt, vragen ze je al snel om een reportage van een bedrijfsfeest of zo te maken. Nee, dank je wel, bel maar een ander. 

Heb je een eigen stijl?

Dat denk ik wel, hoewel dat voor mij geen doel op zich is. Omdat ik voornamelijk in zwart wit met hoog contrast foto’s maak en ik altijd let op de compositie én mijn foto’s nooit heel vol zijn, hoor ik vaak zeggen dat dat wel een foto van mij moet zijn. Leuk maar niet zo belangrijk toch?  Ik vind het belangrijker als beschouwers zien of voelen wat ik met de foto wil tonen. Iedereen mag én zal er een eigen ‘iets’ in zien, afhankelijk van hun persoonlijke filters en dat is goed. Daarom ben ik ook altijd blij met commentaren. Wil graag horen hoe anderen het beeld ervaren, omdat ik daar zelf ook weer van leer.

Waar haal je inspiratie vandaan?

Mijn inspiratie komt overal vandaan. Usual suspects als Social Media (hoewel ik daar al enkele maanden mee gestopt ben), fotografen, fotoboeken. Maar zeker ook uit andere bronnen, zoals films, boeken en songteksten. Zo heb ik een archief aangelegd met interessante songteksten waar ik ooit nog een serie op wil gaan maken. Ook vind ik het interessant om bij een presentatie op zoek te gaan naar bijpassende, begeleidende muziek. De laatste tijd ben ik met andere ogen naar filmregisseurs gaan kijken. Hoe schieten zij een film, welke standpunten gebruiken ze en hoe zorgen ze dat er door kleur een bepaalde sfeer in de scenes komt. Er zijn op YouTube (nog zo’n onuitputtelijke inspiratiebron) hele goede video’s te vinden waarin cinematografie wordt behandeld. Super leerzaam. En als ik wandelingen maak, luister ik vaak na een podcast. Heb een aantal fotografen waarop ik geabonneerd ben en bij een interessant gesprek ga ik vaak de geïnterviewde eens goed bestuderen. Als je het verhaal van iemand kent, kun je met een andere blik naar zijn of haar werk kijken.

Begint jouw project met een idee of met een los beeld?

Poeh, meestal met een idee. Dat ontstaat op wat voor manier dan ook en vormt zich gedurende een periode tot een vaster concept. Meestal probeer ik zo snel mogelijk meer van het gekozen onderwerp te weten, zodat ik ook de richting kan bepalen in hoe ik het project wil uitvoeren. Zodra je weet wat jouw gevoel of idee bij dat onderwerp is, kun je het ook eenvoudiger verbeelden. Zo werkt het alleen niet altijd. Mijn huidige project ben ik gestart als een zoektocht naar waarom ik fotografeer. Met een hele kleine set aan ‘regels’ ben ik gestart. Ik wil mezelf zo min mogelijk beperkingen opleggen en na verloop van tijd analyseren wat voor beelden ik nu gemaakt had. Dat beviel me zo god, dat ik er nu al 10 maanden mee bezig ben en er ondertussen een heleboel leuke initiatieven en alternatieve selecties zijn ontstaan.

Er zijn echter ook projecten die gestart zijn uit één foto en van daaruit zijn gegroeid tot een serie.

Wanneer is je project klaar?

Dat is meestal bepaald door de tijd. Als je bijvoorbeeld aan en mentoraat werkt, is er een bepaalde einddatum waarop je een serie presenteert. Daar werkt je dus in een aantal maanden naartoe. Bij mijn eigen projecten heb ik meestal zelf al wel een einde voor ogen. Soms is dat makkelijk omdat je bijvoorbeeld een 365-dagen project doe en soms omdat je dan opeens klaar bent met je project. Ineens kan het gaan tegenstaan en vind je geen motivatie meer. Direct stoppen dan!
 

Weet je tijdens je project al hoe het eindigt?

De vorm meestal wel. Ik werk het liefst in series en ga dan voor een serie van 5. Dat is zo’n beetje de standaard binnen de fotobond, maar ik experimenteer ook met grotere series. Voor toelating tot BMK (BondsMeesterKlasse) moet je een serie van minimaal 12 beelden hebben. Dit zorgt weer voor een andere invulling van je beelden. Ook ben ik sinds kort bezig met de RPS (Royal Photography Society, zeg maar de Engelse fotobond) waar je werkt in een panel van 15 foto’s, in drie rijen van vijf beelden. En hele andere kijk op het samenstellen van een serie, maar des te leerzamer om deze verschillende uitgangspunten door elkaar te gebruiken. Sommige projecten war ik wat meer belden heb gemaakt lenen zich ook goed om een boekje van te maken. Dat vind ik ook leuk om te doen. Ten slotte ben ik de laatste tijd bezig met het maken van mini-zines, kleine fotoboekjes die ik zelf uitprint, vouw en/of niet. 
 

Wat is je favoriete foto en waarom?

Mijn favoriete foto verschilt nog weleens. Ieder jaar ontwikkel je jezelf als fotograaf. Daar horen ook beelden bij die – op dat moment – tot je beste werk behoren. En soms zijn er beelden van jaren terug die nog niets aan zeggingskracht hebben ingeboet. Op dit moment is mijn favoriete beeld een foto die ik in april 2020 maakte. Een foto van mijn recente project Kek Kuilenburg (dit is nog een werktitel) waar je een splitsing in een wandelpad ziet. Heel toevallig heet dit het Borgsteinpad. Blijkt dat mijn familie hier vroeger een stuk land had. In die splitsing kun je de keuze zien die we als mensen vaak moeten maken. Gaan we links of gaan we rechts. Links is een weg in het zonlicht, uitkomend bij een tunnel met licht aan het eind (hmmmm) en rechts gaat het pad door enkele donkere perioden maar wijken de bomenkruinen. Als je goed kijkt zie je rechts nog een persoon lopen. Deze betekenis kreeg ik pas later door iemand aangereikt en toen ging de foto nog meer leven voor mij. Voor dit ‘verhaal’ vond ik het een intrigerend beeld wat op het eerste gezicht een bewerking lijkt met spiegeling. Zo zie je maar dat ook met één beeld storytelling mogelijk is. Zelfs onbewust.

---

Toekomst

Wat wil je bereiken

Ik wil vooral lekker met beeld bezig zijn en foto’s maken waar ik allereerst zelf tevreden over ben. Erkenning van anderen is hoewel strelend, nooit het doel. Ik heb nu een aantal mensen die feedback op mijn werk geven, wat ik zeer waardeer en waar ik ook echt mee verder kan. Dat is heel waardevol. Niet de likes en de ‘mooie foto’ maar de echt onderbouwde commentaren. Zeg me liever wat je niet goed vind en waarom dan dat je eromheen draait en mij probeert te beschermen.

Ik heb de nodige projectideeën waar ik nog aan wil gaan werken, maar momenteel ontbreekt het me vooral aan tijd. Voordeel is wel dat die ideeën door de tijd heen veel meer vorm gaan aannemen. Dat zou moeten resulteren in beter uitvoerbare projecten, toch?

Wat wil je van anderen weten? Je mag één fotograaf één vraag stellen. Wat zou dat zijn?

Ik zou wel eens willen horen welke manieren bekende fotografen hebben als zij in een creatieve dip zitten. Als fotografie zorgt voor brood op tafel, zit er uiteraard meer druk op om te presteren. Waar halen zij hun inspiratie vandaan en hoe gaan zij om met gebrek aan inspiratie? Aan wie ik dat zou vragen? Aan mijn idool Anton Corbijn toch zeker.

Waar kunnen we meer zien

Ik heb een persoonlijke website waar ik mijn portfolio heb staan: www.borgstijn.nl en qua schrijfwerk over fotografie uiteraard dit blog. Daarnaast was ik erg actief op Instagram (@brgstn) waar ik ook voor enkele projecten aparte accounts heb geopend.  Afgelopen jaar ben ik gestopt met het posten op Social Media kanalen. Kostte me teveel tijd en ik haalde er nauwelijks voldoening uit. Dan maar beter alles in eigen hand houden en via je eigen website je werk tonen. Ik heb ook een aantal projecten op mijn YouTube-kanaal geplaatst. YouTube-kanaal klinkt wel serieus maar is niks meer dan een video-weergave van een project. Verder wordt vanaf www.borgstijn.nl  doorgelinkt naar alle plekken waar mijn werk te zien is.

---

Verder lezen: